Tarihteki büyük zaferler, genellikle stratejik planlar, askeri güç ve teknolojik üstünlükle açıklanır. Oysa İstanbul'un fethi gibi çağları aşan bir olayın ardında, tüm bu maddi unsurları bir arada tutan ve onlara ruh veren çok daha derin bir güç vardır: Sarsılmaz bir inanç ve adanmışlık. Fatih Sultan Mehmet'in ve ordusunun 53 gün boyunca en zorlu anlarda bile pes etmemesini sağlayan şey, sadece kılıçlarının keskinliği veya toplarının gücü değildi. Bu, yüzyıllar önce verilen bir müjdenin heyecanı ve genç bir padişahın bu müjdeye nail olma rüyasıydı. Fethin başarısı, sadece surlarda açılan gediklerde değil, aynı zamanda kalplerde yakılan o manevi ateşte gizlidir. Bu yazı, fethin manevi şifrelerini aralayacak; bir Hadis-i Şerif'in bir orduyu nasıl motive ettiğini, bir alimin manevi rehberliğinin bir komutanı nasıl ayakta tuttuğunu ve bir rüyanın nasıl gerçeğe dönüştüğünü anlatacaktır.
Fethin manevi temelini oluşturan en önemli unsur, İslam Peygamberi Hz. Muhammed'e atfedilen şu Hadis-i Şerif'tir: "Letüftehanne'l Kostantiniyyetü ve le ni'mel emrü zâlike'l emîr ve le ni'mel ceyşü zâlike'l ceyş." Yani, "Konstantiniyye (İstanbul) elbet fetholunacaktır. Onu fetheden komutan ne güzel komutan, onu fetheden asker ne güzel askerdir." Bu müjde, yüzyıllar boyunca Müslüman hükümdarlar ve komutanlar için en büyük motivasyon kaynağı ve ulaşılması gereken bir onur mertebesi olmuştur.
Emevilerden Abbasilere, pek çok İslam devleti İstanbul'u fethetmek için seferler düzenlemiş, ancak hiçbiri başarılı olamamıştı. Şehir, aşılmaz surları ve stratejik konumuyla adeta bir efsaneye dönüşmüştü. Ancak her başarısız deneme, bu hedefin kutsallığını ve ona ulaşma arzusunu daha da artırdı. Peygamberin övgüsüne mazhar olacak o "güzel komutan" ve "güzel asker" olma hayali, her nesilde yeniden canlandı. Bu, Fatih'ten çok önce başlayan, nesiller boyu süren bir davaydı.
Fatih Sultan Mehmet'i diğerlerinden ayıran şey, bu müjdenin kendi şahsında tecelli edeceğine olan sarsılmaz inancıydı. Bu inanç, ona hocaları tarafından, özellikle de manevi rehberi Akşemseddin tarafından aşılanmıştı. Fatih, kendisini sadece bir padişah olarak değil, aynı zamanda bu kutsal görevi yerine getirmek için seçilmiş kişi olarak görüyordu. Bu derin inanç, ona fethin hazırlık sürecinde ve kuşatmanın en zorlu anlarında inanılmaz bir meşruiyet ve psikolojik güç verdi. O, sadece bir şehri değil, bir peygamber müjdesini fethetmeye gidiyordu.
Bir liderin inancı ne kadar güçlü olursa olsun, bunu ordusuna aktaramadığı sürece zafere ulaşamaz. Fethin manevi şifrelerinin ikinci ve en önemli kısmı, bu inancın tüm orduya yayılmasını sağlayan manevi liderlik ve motivasyondur.
Eğer Fatih fethin askeri mimarıysa, Akşemseddin de hiç şüphesiz manevi mimarıdır. Akşemseddin, kuşatma boyunca Fatih'in yanından bir an bile ayrılmadı. Sadece dua etmekle kalmadı, aynı zamanda stratejik bir rol oynadı. Özellikle donanmanın 20 Nisan'da yardım gemilerine yenilmesiyle orduda morallerin çöktüğü ve kuşatmayı kaldırma seslerinin yükseldiği o en kritik anda, Fatih'e yazdığı mektupla ona manevi destek verdi. "Zorluğun yanında bir kolaylık vardır" ayetini hatırlatarak sabretmesini ve Allah'ın yardımının yakın olduğunu müjdeledi. Bu manevi müdahale, Fatih'in yeniden toparlanmasını ve kararlılığını sürdürmesini sağladı. Akşemseddin, Fatih'in sarsılan inancını yeniden ateşleyen bir manevi dinamo görevi gördü.
Fetih hadisi, sadece Fatih için değil, ordudaki her bir nefer için de büyük bir motivasyon kaynağıydı. Askerler, bu savaşta ölürlerse "şehit", kalırlarsa Peygamber tarafından övülmüş birer "gazi" olacaklarına inanıyorlardı. Bu "gaza ruhu", ordunun disiplinini, cesaretini ve fedakarlığını en üst seviyeye çıkardı. Her bir asker, kendisini o "güzel asker" olma potansiyeli taşıyan kişi olarak görüyordu. Bu ortak ideal, yüz binlerce kişilik orduyu tek bir vücut gibi hareket ettiren çimentoydu.
Fethin manevi atmosferinin zirveye ulaştığı an, son büyük taarruzdan önceki gecedir. 28 Mayıs 1453 gecesi, tüm Osmanlı ordugahında kandiller yakılmış, askerler abdest alıp namaz kılmış, tekbirler ve dualarla geceyi geçirmişlerdi. Bu manzarayı surların ardından izleyen Bizanslılar, karşılarında sadece bir ordu değil, aynı zamanda bir inanç seli olduğunu görmüş ve büyük bir korkuya kapılmışlardı. Bu gece, ordunun maddi olarak olduğu kadar, manevi olarak da fethe tamamen hazır olduğunun ilanıydı.
Özetle, İstanbul'un fethinin manevi şifreleri, zaferin sadece toplarla ve gemilerle değil, aynı zamanda inançla, duayla ve sarsılmaz bir adanmışlıkla kazanıldığını gösterir. Yüzyıllar önce verilen bir müjde, genç bir padişahın rüyası olmuş; bu rüya, Akşemseddin gibi bir manevi rehberin yol göstermesiyle bir orduya ortak bir ruh olarak yayılmıştır. Fatih, sadece surları değil, aynı zamanda kalpleri ve zihinleri de fethederek o "güzel komutan" unvanına layık olmuştur.
YUKARI ÇIK
