Büyük bir liderin hayatını anlamanın en iyi yollarından biri, onun hayatındaki kilit olayları kronolojik bir sırayla görmektir. Fatih Sultan Mehmet'in 49 yıllık ömrü, bir an bile duraksamayan, her yılı büyük bir hedefe adanmış, fetihler, reformlar ve entelektüel atılımlarla dolu bir zaman tüneli gibidir. Bu zaman çizelgesi, onun Edirne'de bir şehzade olarak başlayan hayatının, İstanbul'un fethiyle bir "Fatih"e dönüşmesini ve ardından bir cihan imparatorluğunun mimarı olarak attığı adımları net bir şekilde ortaya koymaktadır. Şimdiye kadar pek çok yazıda detaylarını incelediğimiz bu destansı hayatın bir özetini sunan bu kronoloji, Fatih'in vizyonunun ve enerjisinin ne kadar kesintisiz olduğunu gözler önüne serecektir. İşte tarihin akışını değiştiren o büyük ömrün, adım adım zaman çizelgesi.
Fatih'in hayatının ilk 21 yılı, onu tarihin en büyük fethine hazırlayan bir dizi kritik olay, eğitim ve tecrübe ile geçti. Bu dönem, dik başlı bir şehzadenin, kararlı bir hükümdara dönüştüğü yıllardır.
30 Mart: Sultan II. Murad'ın dördüncü oğlu olarak, o dönemki başkent olan Edirne'de dünyaya geldi.
Ağabeyi Şehzade Alaeddin'in vefatı üzerine, henüz 11 yaşındayken tahtın tek varisi konumuna geldi ve Manisa'ya sancak beyi olarak gönderildi. Burada eğitimi Molla Gürani ve Akşemseddin gibi büyük alimler tarafından devralındı.
Ağustos: Babası Sultan II. Murad'ın tahttan feragat etmesi üzerine, sadece 12 yaşındayken ilk kez Osmanlı tahtına çıktı.
Kasım: Haçlı ordusunun Varna'da bozguna uğratıldığı Varna Muharebesi gerçekleşti. Fatih'in babasını orduya komuta etmesi için çağırdığı rivayet edilir.
Devlet üzerindeki Çandarlı Halil Paşa nüfuzu ve Yeniçerilerin Buçuktepe İsyanı'nın ardından, Sultan II. Murad'ın yeniden tahta geçmesiyle Manisa'ya geri çekildi. Bu ilk saltanat tecrübesi, onun için acı ama öğretici bir ders oldu.
3 Şubat: Babası Sultan II. Murad'ın vefatı üzerine, 19 yaşında ikinci ve son kez Osmanlı tahtına çıktı. Bu kez çok daha kararlı ve hazırlıklıydı.
İstanbul'un fethi için hazırlıklara başladı. Karadeniz'den gelebilecek yardımları kesmek amacıyla, Boğaz'ın en dar yerine Rumeli Hisarı'nın (Boğazkesen) inşasını rekor bir sürede tamamlattı.
6 Nisan: Osmanlı ordusu, İstanbul surları önüne gelerek kuşatmayı başlattı.
22 Nisan: Donanmanın bir kısmının karadan yürütülerek Haliç'e indirilmesiyle savaşın seyri değişti.
29 Mayıs: 53 gün süren kuşatmanın ardından, yapılan son büyük taarruzla İstanbul fethedildi. Bu zaferle Orta Çağ kapanıp Yeni Çağ açıldı.
Fetihten sonraki 28 yıl boyunca Fatih, durmaksızın seferler düzenleyerek ve reformlar yaparak Osmanlı Devleti'ni bir cihan imparatorluğuna dönüştürdü.
Balkanlar'daki hakimiyeti pekiştirmek amacıyla Sırbistan üzerine seferler düzenlendi. 1459'da Sırbistan Despotluğu tamamen ilhak edildi.
Bizans hanedanının son kalıntılarından biri olan Mora Despotluğu fethedildi.
Anadolu birliğini sağlama yolunda önemli adımlar atıldı. Candaroğulları Beyliği'ne son verildi ve Bizans'ın son uzantısı olan Trabzon Rum İmparatorluğu fethedildi.
Kazıklı Voyvoda olarak bilinen Vlad Tepeş'in üzerine yürünerek Eflak, yeniden Osmanlı hakimiyetine alındı.
Bosna Krallığı fethedildi. Bu fetihle birlikte Venedik ile 16 yıl sürecek olan savaşlar başladı.
11 Ağustos: Fatih'in en büyük askeri zaferlerinden biri olan Otlukbeli Muharebesi'nde, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın ordusu ağır bir yenilgiye uğratıldı. Bu zaferle devletin doğu sınırı güvence altına alındı.
Gedik Ahmed Paşa komutasındaki donanma, Kırım'daki Ceneviz kolonilerini (Kefe) fethetti. Kırım Hanlığı, Osmanlı himayesine girerek Karadeniz bir "Türk Gölü" haline geldi.
Venedik ile barış antlaşması imzalandı. Yıllarca süren direnişin ardından Arnavutluk'un fethi tamamlandı.
Fatih'in en cüretkar askeri hamlelerinden biri gerçekleşti. Gedik Ahmed Paşa, İtalya'nın güneyindeki Otranto limanını fethetti. Bu, "Kızıl Elma" ülküsünün en somut adımıydı.
3 Mayıs: Yeni bir sefer için ordusuyla Üsküdar'a geçtikten sonra, Gebze yakınlarındaki Hünkar Çayırı'nda aniden rahatsızlanarak 49 yaşında vefat etti.
Özetle, Fatih Sultan Mehmet'in hayat kronolojisi, dur durak bilmeyen bir enerjiyle, net bir vizyon doğrultusunda atılan adımlarla doludur. Her bir yıl, imparatorluğun sınırlarını genişleten bir fetihle, devletin yapısını sağlamlaştıran bir reformla veya medeniyet ufkunu açan bir kültürel hamleyle damgalanmıştır. Bu zaman çizelgesi, onun neden tarihin en "büyük" liderlerinden biri olarak anıldığını rakamlarla ve olaylarla açıkça ortaya koymaktadır.
YUKARI ÇIK
