Tarih, büyük zaferleri genellikle tecrübeli, yaşını başını almış komutanlara atfeder. Ancak her kuralın bir istisnası vardır ve o istisnanın adı, Fatih Sultan Mehmet'tir. Henüz 21 yaşındayken, bin yıllık bir imparatorluğun başkentini, defalarca kuşatılmış ama asla düşürülememiş efsanevi şehir Konstantinopolis'i fethetmeyi aklına koyduğunda, pek çoğu bunun genç bir hükümdarın tehlikeli bir hayali olduğunu düşünmüştü. Oysa bu bir hayalden öte, zekayla, teknolojiyle, sarsılmaz bir iradeyle ve stratejik bir dehayla ilmek ilmek işlenmiş bir plandı. Fatih'in genç yaşı, bir dezavantaj değil, tam aksine ona cüretkar düşünme, statükoya meydan okuma ve kimsenin beklemediği hamleleri yapma enerjisi veriyordu. 21 yaşındaki bir liderin, kendisinden çok daha tecrübeli devlet adamlarını ve komutanları ikna ederek, o güne dek imkansız denileni başarması, sadece bir fethin değil, aynı zamanda genç bir dehanın zaferinin öyküsüdür.
Sultan II. Mehmed, 1451'de ikinci kez ve kesin olarak tahta çıktığında, aklında sadece tek bir şey vardı: Konstantinopolis. Bu, onun için sadece stratejik bir hedef değil, hocası Akşemseddin tarafından ruhuna işlenen manevi bir ideal ve kendini ispatlaması gereken kişisel bir davaydı. Devletin tecrübeli vezirleri, özellikle de Çandarlı Halil Paşa, bu genç hükümdarın hırsını tehlikeli buluyor ve onu daha temkinli olmaya davet ediyordu. Ancak Fatih'in dehası, tam da bu noktada ortaya çıktı. Gençliğinin verdiği enerjiyi, inanılmaz bir planlama disipliniyle birleştirdi. Yaklaşık iki yıl boyunca, fethin başarılı olması için gereken her askeri, siyasi ve teknolojik detayı bizzat yönetti. Bu hazırlık süreci, onun sadece hayalperest değil, aynı zamanda gerçekçi bir stratejist olduğunu herkese gösterdi.
Fatih Sultan Mehmet, fethin sadece topla tüfekle olmayacağını biliyordu. İlk olarak, Bizans'a yardım gönderebilecek potansiyel müttefikleri siyasi hamlelerle etkisiz hale getirdi. Venediklilerle, Cenevizlilerle ve Macarlarla anlaşmalar yaparak onları oyaladı ve tarafsız kalmalarını sağladı. En büyük hamlesi ise İstanbul Boğazı'nın en dar yerine, Bizans İmparatoru'nun gözü önünde Rumeli Hisarı'nı (Boğazkesen) inşa ettirmek oldu. Bu, askeri bir hazırlık olmasının ötesinde, Bizans'a "kararlıyım ve beni hiçbir şey durduramaz" mesajı veren bir psikolojik savaştı. Genç yaşına rağmen sergilediği bu özgüven ve siyasi akıl, düşmanın moralini daha kuşatma başlamadan kırmıştı.
Fatih'in dehasının bir diğer yönü, teknolojiye ve mühendisliğe olan merakı ve yatırımıydı. O güne dek yapılan kuşatmaların neden başarısız olduğunu iyi analiz etmişti: Sorun, surların aşılamamasıydı. Çözümü ise surları yıkacak kadar güçlü toplar döktürmekte buldu. Macar top ustası Urban'a ve Osmanlı mühendislerine döktürdüğü, o güne dek eşi benzeri görülmemiş büyüklükteki "Şahi" topları, onun yenilikçi vizyonunun bir ürünüydü. 21 yaşındaki bir liderin, geleneksel savaş yöntemlerinin dışına çıkarak çözümü teknolojide araması, onun ne kadar ilerici bir düşünce yapısına sahip olduğunun kanıtıdır.
6 Nisan 1453'te kuşatma başladığında, Fatih'in genç dehası savaş meydanında kendini tam anlamıyla gösterdi. Kuşatma süresince karşılaşılan her soruna, her aksaklığa karşı pratik ve dahiyane çözümler üretti. Ordusunun moralini en üst seviyede tutarken, düşmanı hem fiziksel hem de psikolojik olarak yıpratacak hamleler yaptı. Onun liderliği, sadece emir vermekten ibaret değildi; o, bizzat savaşın her anını yaşayan, yöneten ve yönlendiren bir başkomutandı.
Kuşatma boyunca Fatih, devasa topların kullanımını bizzat yönetti. Topların nereye yerleştirileceği, hangi surların hedefleneceği gibi stratejik kararları kendisi verdi. Şahi toplarının korkunç gürültüsü ve surlarda açtığı büyük gedikler, bin yıldır "aşılamaz" olarak görülen sur efsanesini yerle bir etti. Bu, Fatih'in teknolojiye yaptığı yatırımın savaş meydanındaki somut sonucuydu ve Bizans'ın en büyük güvencesini elinden alıyordu.
Kuşatmanın en zorlu anlarından biri, Haliç'e gerilen zincir yüzünden donanmanın içeri sokulamamasıydı. Bu durum, surların en zayıf olduğu bölgeden saldırı yapılmasını engelliyordu. İşte bu noktada 21 yaşındaki Sultan, tarihin en cüretkar askeri manevralarından birine imza attı. Yaklaşık 70 parçalık donanmayı bir gecede, binlerce askere çektirerek karadan yürütüp Haliç'e indirdi. Sabah Haliç'te Osmanlı gemilerini gören Bizanslıların yaşadığı şok ve hayal kırıklığı, savaşın dönüm noktası oldu. Bu hamle, genç bir liderin kalıpların dışında düşünebilme ve imkansızı planlayabilme yeteneğinin zirvesiydi.
Fatih, kuşatmanın uzamasıyla ordusunda beliren moral bozukluğunu da büyük bir ustalıkla yönetti. Askerlerini cesaretlendirici konuşmalarla motive etti, son genel taarruzdan önce büyük bir şevk ve inanç ortamı yarattı. 29 Mayıs sabahı başlatılan son hücumu, farklı noktalardan eş zamanlı saldırılar düzenleyerek ve ordusunun her birimini en etkin şekilde kullanarak bizzat yönetti. Genç yaşına rağmen gösterdiği bu soğukkanlı ve kararlı liderlik, zafere giden son adımı atmasını sağladı.
Özetle, İstanbul'un fethi, sadece bir askeri zafer değil, 21 yaşındaki bir dehanın, tecrübeli devlet adamlarının şüphelerine, bin yıllık bir imparatorluğun direncine ve çağının teknolojik sınırlarına meydan okuyuşunun hikayesidir. Fatih Sultan Mehmet, gençliğinin verdiği Cüretkâr enerjiyi, olgun bir stratejistin planlama yeteneğiyle birleştirerek imkansızı başarmıştır. Onun bu zaferi, yaşın değil, vizyonun, zekanın ve sarsılmaz bir iradenin tarihin akışını nasıl değiştirebileceğinin ebedi bir kanıtı olarak kalacaktır.
YUKARI ÇIK
